Sự xa hoa trong lựa chọn? Những người tốt nghiệp đại học được trả lương cao nhất ở Anh là trong lĩnh vực tài chính; những vị trí cho những người tốt nghiệp trong các lĩnh vực khác với lương cao là khan hiếm hơn nhiều.
Liệu bạn có bỏ nghề vì lý do đạo đức? Mùa hè năm ngoái, hơn chục nhân viên hãng Google đã làm như vậy.
Theo một số báo cáo, họ đã bỏ công ty công nghệ có uy tín này vì công ty đã tham gia vào một dự án có tên Maven. Dự án liên quan đến việc xử lý dữ liệu cho máy bay quân sự không người lái Mỹ, cũng có một sự bất đồng rộng lớn hơn về cách lãnh đạo cấp cao giải quyết vấn đề cơ bản về đạo đức của công việc của họ.
Nhiều người trong chúng ta phải đối mặt với tình trạng khó xử thông thường hơn về đạo đức - liệu bạn có khước từ một tiền lương hấp dẫn vì không thể đồng ý với quan điểm của công ty về, thí dụ, môi trường, thí nghiệm trên động vật hay đơn giản là cách đối xử với khách hàng?
Nếu bạn trả lời có, dữ liệu cho thấy nhiều khả năng bạn là thuộc 'lớp thiên niên kỷ' (khoảng 20-35 tuổi). Rất nhiều nghiên cứu cho rằng lớp người này, hơn các thế hệ trước, thôi thúc muốn công việc của họ 'tạo ra sự khác biệt'. Nhiều người, trong số bỏ việc, đi tìm công việc được cho là có đạo lý hoặc văn hoá hơn ngay cả khi việc này gây thiệt thòi về lương.
Nhưng điều này có đúng không? Thực tế, ai có khả năng làm điều này?
'Lớp thiên niên kỷ' được cho là "thế hệ nhảy việc": nhiều nghiên cứu báo hiệu sự không sẵn lòng của chúng ta để gắn bó với công việc ổn định hoặc để tiến lên tuần tự theo thang bậc. Một số ngành công nghiệp truyền thống đang gặp khó khăn trong việc giữ lại những người chiêu mộ trẻ nhất: một nghiên cứu năm 2017 của viện tuyển dụng sinh viên cho thấy 46% sinh viên tốt nghiệp ở Anh rời bỏ hãng thuê đầu tiên chỉ sau 5 năm làm việc.
Cảm nhận chung là nhiều người bỏ việc để 'theo đuổi giấc mở của mình' hoặc để khoác ba lô đi quanh thế giới. Nhưng từ chối con đường sự nghiệp ở công ty để đi du lịch hoặc khởi sự doanh nghiệp riêng là một quyết định khá là quyết liệt và tốn kém. Thực ra chỉ ít người có đủ khả năng làm điều đó.
Nghiên cứu luôn cho thấy 'các quãng trống trong lịch sử việc làm' làm giảm tiền lương trung bình (với một số người, hàng nghìn đô la một năm) và có thể làm giảm chất lượng công việc và sự hài lòng trong tương lai.
Christian Byfield, một nhà cựu tư vấn và đầu tư ngân hàng của Colombia, đã rời bỏ một chuỗi các công việc lương cao nhưng không hoàn thành trong nghiệp vụ ngân hàng và bảo hiểm, và bắt đầu du lịch vòng quanh thế giới, ông nói tại diễn đàn TedX Talk ở Bogota. "Rất nhiều thứ đã bắt đầu xảy ra bởi vì tôi bắt đầu đi theo trái tim mình," ông nói. Sau một vài năm bất an về tài chính, cuối cùng ông đã trở thành một người gây ảnh hưởng trong du lịch với lượng khán giả rất lớn.
Chi phí rời bỏ việc
Những người nhân viên trẻ ở hầu hết các quốc gia đang phải gánh vác khoản nợ vay học lớn hơn so với các thế hệ trước.
Nhưng Byfield là một trường hợp ngoại lệ - hầu hết chúng ta vẫn phải suy nghĩ về cái ví của mình khi quyết định việc làm. Đối với mọi thứ ta trả giá để 'tạo ra một sự khác biệt', thì bằng chứng cho thấy yếu tố chính để chọn một việc làm vẫn là tiền lương. Cuộc khảo sát gần đây nhất của Deloitte về lớp người thiên niên kỷ nhấn mạnh rằng 63% số họ coi phần thưởng tài chính là một yếu tố rất quan trọng trong việc cân nhắc lựa chọn - được xếp hạng cao nhất. Nghiên cứu của Triplebyte, một công ty khởi nghiệp tuyển dụng các tài năng kỹ thuật cho các công ty công nghệ, cho thấy 70% số người có 2 lựa chọn về việc làm thì họ chọn cái có mức lương cao nhất - đúng như các thế hệ cha mẹ chúng ta đã làm.
Những khó khăn tài chính để thực hiện loại thay đổi này không có ý nghĩa gì nhiều đối với hầu hết chúng ta. "Thật không đúng khi cho rằng lớp thiên niên kỷ không muốn sự ổn định," Lee Caraher, tác giả cuốn sách 'Millennials & Management' nói. Thực tế, chúng ta cần sự ổn định về tài chính hơn bố mẹ chúng ta. Ở nhiều nước, chúng ta chịu gánh nặng của khoản nợ sinh viên ngày càng tăng. Hậu quả của khủng hoảng kinh tế làm chậm sự phát triển kinh tế và các quyết định tài chính lớn của chúng ta.
Nói chung, một nghiên cứu gần đây đặt câu hỏi liệu lớp thiên niên kỷ có đang từ bỏ công việc an toàn với tỷ lệ cao hơn những lớp người thế hệ trước không. Ở Mỹ, số liệu thống kê mới nhất của Pew Research cho thấy rằng chúng ta vẫn ở lại với công việc như những người của thế hệ X khi họ ở tuổi chúng ta - một trong nhiều nghiên cứu cũng cho thấy việc luân chuyển việc làm với mức cao hoàn toàn không phải là sự mới mẻ của lớp người thiên niên kỷ.
María Reyes, người không muốn dùng tên thật của mình, là người quản lý chủng loại, 26 tuổi, trong một chuỗi bán lẻ ở Colombia. Khi cô bắt đầu làm thực tập sinh, cô cảm thấy văn hóa của công ty xung đột với những kỳ vọng và lòng tin của mình. "Công ty hoàn toàn không quan tâm chút nào đến mọi người", cô nói. Nhưng cô vẫn bám lấy việc làm. Thậm chí cô đã ký một hợp đồng đặc biệt 2 năm để đổi lấy một khóa đào tạo đắt tiền ở nước ngoài - mà cô sẽ phải hoàn tiền nếu cô rời bỏ công ty.
Cuối cùng, cô được thăng chức với chức vụ như hiện nay, chức vụ mà sự xung đột nội tâm của cô càng sâu sắc hơn. Công việc của cô là liên lạc với các nhà cung cấp và "cố kiếm được tiền bằng mọi giá, không cần quan tâm gì đến đối tác". Cô không muốn thúc ép từng xu, đặc biệt là đánh vào chi phí của các công ty nhỏ mà họ phụ thuộc rất nhiều vào quyết định của cô. "Tôi nghĩ rằng hai bên phải cùng có lợi trong kinh doanh, không chỉ một bên," cô nói.
Ngày càng nhiều công ty áp dụng chương trình trách nhiệm xã hội về tác động môi trường để cố gắng thu hút lực lượng lao động trẻ.
Nhưng vấn đề là cô đã khá nhiều tuổi so với ai đó còn rất trẻ. Nếu cô đăng ký làm một công việc tương tự ở nơi khác, cô không nghĩ mình sẽ thành công. Cô thậm chí nghi ngờ có thể vượt qua vòng phỏng vấn và vả lại không có nhiều việc làm trong lĩnh vực cô làm - nên chuyển việc là không khôn ngoan.
Tình trạng thậm chí sẽ tồi tệ hơn khi lớp thiên niên kỷ này lớn tuổi hơn lên, có con và nhận thế chấp. Marcela Cardona, cô xin phép dấu tên thật của mình, bắt đầu sự nghiệp trong ngành dược phẩm với hy vọng sẽ giúp được mọi người, nhưng sớm cảm thấy bị choáng ngợp bởi nhiều sự việc khó xử về mặt luân lý và những tình huống đáng ngờ. "Đây là một doanh nghiệp và mục tiêu của nó là kiếm tiền, không phải để giúp mọi người," cô nói. Cô đã sớm bắt đầu học thạc sĩ về luân lý học sinh vật, hiểu rộng hơn về những tác động đến con người của những việc cô đã làm - và có lẽ là một nghề mới.
Nhưng khi cô mang thai thì mọi thứ thay đổi. Với một bé gái phải nuôi, cô sẽ không còn khả năng chuyển việc. Cô đã chuyển việc với hy vọng mọi thứ sẽ tốt hơn, nhưng cô gặp phải những vấn đề như thế ở mọi nơi cô làm. Cô vẫn rất buồn với công việc của mình, "nhưng bạn phải thực tế", cô nói.
Một số người thì khá hơn người khác
Không phải tất cả các thị trường việc làm đều như nhau - một số ngành linh hoạt hơn. Một số kỹ năng cần nhiều hơn, nghĩa là có nhiều việc làm hơn để lựa chọn. Chẳng hạn, các kỹ sư ở Thung Lũng Silicon được đánh giá cao và đòi hỏi khắt khe về nơi làm việc của mình, Ammon Bartram, người đồng sáng lập Triplebyte, nói.
Ông nói những người trong các lĩnh vực phi kỹ thuật, như quan hệ công chúng hoặc các dịch vụ pháp lý, sẽ không có nhiều lựa chọn bằng các lập trình viên. Và với kỳ 'nghỉ phép sabbatic' (7 năm 1 lần), chi phí lấy là ít hơn nếu bạn là một kỹ sư tài năng. "Nếu giỏi về kỹ thuật, các kỹ sư sẽ trả một khoản nào đó theo 'tiến bộ nghề nghiệp', nhưng họ thường được trở lại với mức họ đáng được hưởng."
Tuy nhiên, trong các lĩnh vực khác như khoa học xã hội hoặc thông tin liên lạc, nơi mà lương thấp hơn và việc làm khan hiếm hơn, thì việc đưa ra quyết định là khó khăn hơn rất nhiều. Nói chung, nếu mạng lưới an toàn sẵn có (tiền tiết kiệm, tài sản hoặc trình độ chuyên môn) mà càng tốt thì càng dễ dàng hơn để đưa ra các quyết định liên quan hy sinh tiền lương.
Tạo nên sự khác biệt?
Đối với nhiều người trong lớp thiên niên kỷ, một giải pháp khả thi hơn là sắp xếp công việc của họ phù hợp hơn với các giá trị của mình ngay từ đầu. Cả nghiên cứu học thuật lẫn kinh doanh đều cho thấy rằng thế hệ này muốn những người thuê họ có đạo đức, có cam kết đa dạng và đóng vai trò trong việc biến thế giới thành một nơi tốt đẹp hơn.
Các thế hệ trước "không bao giờ hỏi tại sao, và bảo gì làm nấy", theo Caraher. Tuy nhiên, lớp trẻ bây giờ muốn đảm bảo nắm bắt được giá trị của các nhà tuyển dụng mình và vai trò của mình trong tổ chức. "Họ muốn là quan trọng trong công việc họ làm, họ muốn được hiểu là họ làm nên sự khác biệt trong đội ngũ."
Các nhà tâm lý luôn nhận thấy rằng mức độ giá trị của nhân viên mà phù hợp với giá trị của chủ hãng sẽ đóng một vai trò quan trọng trong việc xác định sự hài lòng với công việc của nhân viên và lợi nhuận của công ty.
Một số công ty, đặc biệt là công ty lớn, phải làm việc nhiều để truyền đạt giá trị của họ. Có một thương hiệu mạnh làm cho việc thu hút những người phù hợp hơn với công ty trở nên dễ dàng hơn, Bartram nói. Nhưng các công ty nhỏ hơn "phải làm mọi thứ để nổi bật lên, và một trong những chiến lược hiệu quả nhất là nhấn mạnh tác động xã hội tích cực của mình'.
Tin tốt là áp lực của nhân viên có thể mang lại sự thay đổi rõ ràng. Nhiều công ty lớn đã làm việc để đáp ứng các yêu cầu này thông qua hoạt động từ thiện và trách nhiệm xã hội của công ty, và bằng cách nêu lập trường đạo đức một cách rõ ràng hơn. Việc cho thấy "một la bàn đạo đức", Caraher nói, ngày càng quan trọng trong việc thu hút các tài năng trẻ.
Nếu như vậy, kết quả của vụ việc Google sẽ mang lại chút hy vọng. Công ty này đã không gia hạn dự án Maven vì sự phản đối của nhân viên và đã bỏ một phần hợp đồng béo bở của Lầu Năm Góc, công ty nói, bởi vì nó không phù hợp với "các nguyên tắc AI (trí tuệ nhân tạo)" của công ty. Đó là một sự hy sinh - nhưng công ty khổng lồ này chịu được. Có vẻ như một số nhân viên công ty cũng có điều kiện để đưa giá trị của mình lên hàng đầu: sinh kế của họ đã không bị ảnh hưởng nhiều và họ đã có triển vọng về việc làm tốt ở nơi khác.
Nhưng đối với hầu hết những người cảm thấy công việc xung đột với giá trị của mình, thì tin xấu là việc 'tạo ra sự khác biệt' và 'theo đuổi đam mê' là quyết định mang tính tài chính. Và những người này nên có đầu óc sáng suốt và và những con số khô khan lạnh lùng trước mặt.
José Luis Peñarredonda
No comments:
Post a Comment
Note: Only a member of this blog may post a comment.