Thủy
điện xả lũ, dân không kịp trở tay
Mấy
ngày qua mưa lớn cộng với việc hồ thủy điện miền Trung đồng loạt xả lũ khiến
hàng trăm nghìn gia đình ở vùng hạ du ngập nặng. 22 người đã chết.
Tại Thừa
Thiên - Huế, hai nhà máy thủy điện Bình Điền và Hương Điền trong những ngày qua
đã không thể tích nước cắt lũ mà liên tục mở cửa xả. Chỉ trong đêm mùng 5, nước
lũ tràn về vùng hạ lưu và sáng mùng 6 khắp thành phố Huế, các huyện Phú Vang,
Quảng Điền mênh mông nước.
Ông
Nguyễn Minh Phụng, trú tại khu quy hoạch Kiểm Huệ, thành phố Huế, cho biết chưa
bao giờ phải chứng kiến một trận lụt nào bất ngờ như thế. Trời không mưa nhưng
nước cứ ùn ùn kéo về. "Chấp nhận là vùng thượng nguồn có mưa nhưng thủy
điện đóng vai trò cắt lũ thì lại xả làm nhiều vùng dân cư bị ngập nặng”, ông
Phụng vừa lội bì bõm trong căn nhà ngập hơn một mét vừa nói.
Vùng hạ du tại Thừa Thiên –
Huế ngập sâu trong hai đợt lũ.
Giải
thích về việc này, ông Đinh Hữu Tấn, Phó tổng giám đốc Nhà máy thủy điện Bình
Điền, cho biết hồ thủy điện đã cắt lũ trong đợt thứ nhất và thứ hai. "Đến
ngày 5/11, lượng nước về hồ đã vượt tràn 3,3 m nên chúng tôi phải xả nhằm đảm
bảo an toàn cho đập", ông Tấn nói và khẳng định việc xả lũ phía thủy điện
đã tuân thủ theo sự điều hành của Ban chỉ huy phòng chống lụt bão tỉnh.
Ông
Phan Thanh Hùng, Chánh văn phòng Ban chỉ huy PCLB và TKCN tỉnh, nhìn nhận do
thủy điện là công trình đảm bảo đa mục tiêu nên luôn có những thuận lợi và khó
khăn. "Hai đợt lũ trước các thủy điện đã tích nước cắt lũ. Lần này do mưa
quá lớn nên họ thông báo xả lũ, chúng tôi cũng đã thông báo lên tivi cho người
dân chủ động đối phó. Về lâu dài, chúng tôi sẽ tìm mọi cách điều tiết lũ tốt
hơn”.
Tại Quảng
Nam ,
Ban quản lý công trình thủy điện sông Tranh 2 đã cho xả lũ từ một tháng qua.
Tuy nhiên đến ngày 7/11, họ đồng loạt mở 6 cửa xả với lưu lượng từ 3.500 đến
5.000 m3/s. Ông Đinh Văn Thu, Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam khẳng định mưa
lớn kèm theo xả lũ thủy điện với lưu lượng lớn đã gây thiệt hại nặng cho vùng
hạ lưu. Hàng trăm nghìn hộ dân ở các huyện như Nông Sơn, Đại Lộc, Điện Bàn, Duy
Xuyên, TP Hội An... bị ngập.
Phờ
phạc vì chỉ đạo chống lũ những ngày qua, ông Lê Ngọc Trung, Phó chủ tịch UBND
huyện Nông Sơn khàn giọng: "Lũ tràn về nhanh quá khiến người dân trở tay
không kịp. Lương thực, gia súc, gia cầm trôi nhiều vô kể".
Mỗi lần Ban quản lý thủy điện sông Tranh 2 xả lũ thì Ban chỉ huy phòng
chống lụt bão và tìm kiếm cứu nạn tỉnh Quảng Nam fax văn bản thông báo trước 3-4
giờ. Theo ông Trung, nếu tính từ cửa xả của thủy điện sông Tranh 2 đến huyện
Nông Sơn vài chục km thì khoảng thời gian thông báo như trên là quá ngắn, người
dân không kịp đối phó.
Thủy điện sông Tranh 2 xả
lũ với lưu lượng từ 3.500 đến 5.000 m3/s trong hai ngày qua đã gây thiệt hại
nặng cho vùng hạ lưu Quảng Nam.
Tại Phú
Yên, chính quyền địa phương và người dân đang bức xúc trước quy định về thời
gian thông báo trước khi xả lũ của Ban quản lý thủy điện sông Ba Hạ. Tối qua,
nhà máy này xả lũ với lưu lượng 1.400 m3/s, thuỷ điện Sông Hinh xả 200 m3/s.
Hiện nhiều xã tại các huyện Tuy An, Đồng Xuân, Tây Hoà vẫn bị lũ cô lập, nhiều
tuyến giao thông trọng yếu bị chia cắt.
Ông
Lê Văn Trúc, Phó chủ tịch UBND tỉnh Phú Yên cho hay, khi phát hiện sự bất cập
trong quy định thời gian thông báo xả lũ, tỉnh đã nhiều lần gửi văn bản kiến
nghị, nhưng đến giờ vẫn chưa thấy điều chỉnh. Ông Trúc nhẩm tính, từ thủy điện
sông Ba Hạ đến cửa sông Đà Rằng, TP Tuy Hòa hơn 60 km, nếu phải xả lũ mà thông
báo trước 2 giờ thì người dân, chính quyền địa phương không kịp ứng phó.
Từ
góc độ của chuyên gia thủy văn, bà Nguyễn Lan Châu, nguyên Phó giám đốc Trung
tâm dự báo khí tượng thủy văn trung ương, cho biết trong quá trình xây dựng quy
chế vận hành hồ thủy điện sông Ba Hạ, nhiều ý kiến đề nghị các nhà máy thủy
điện phải báo trước tối thiểu 6 giờ trước khi xả lũ để người dân và các cấp
chính quyền vùng hạ du triển khai các biện pháp ứng phó.
"Tuy
nhiên, vì dự báo mưa và lũ tại khu vực miền Trung đang là một thách thức lớn
đối với ngành khí tượng nước nhà nên cuối cùng đã quyết định các hồ thủy điện
này chỉ thông báo trước khi xả lũ tối thiểu là hai giờ", bà Lan nói.
Trí
Tín - Nguyễn Đông
Trách
nhiệm khi ‘xả lũ giết dân’?
Thủy
điện địa phương xả lũ, khiến người dân phải lên nóc nhà, theo báo VN
Người
dân nghèo Việt Nam
thật quá cam chịu! Dân tộc Việt Nam
thật quá nhẫn nhục!
Cả
rẻo đất hình chữ S đã quằn quại trong một thảm cảnh vô cảm đồng loại chưa từng
có! Những vụ xả lũ thủy điện như một cách “giết sống” đến ba chục mạng người mà
vẫn không một quan chức nào phải chịu trách nhiệm!
Những
cái chết tang thương đã đột ngột trùm lên vùng lũ miền Trung vào giữa tháng
11/2013, trong mùa mưa to gió lớn cùng với trận dịch xả lũ của đồng loạt 15 hồ
thủy điện.
Đáy
trách nhiệm và đỉnh phẫn uất
Ở
trên cao và trùm lên tất cả, trách nhiệm thuộc về bộ trưởng Vũ Huy Hoàng -
người đứng đầu một bộ có tiếng nói quan trọng nhất trong vấn đề quy hoạch thủy
điện, phê duyệt các dự án thủy điện.
Bất
chấp những lời dẫn dụ đầy ngụy biện của giới quan chức chính phủ và bộ ngành,
tất cả đều đã quá chậm. Bất chấp vài trăm dự án thủy điện cuối cùng cũng buộc
phải gạt ra khỏi quy hoạch, hàng trăm dự án thủy điện còn lại đã quét đi hơn
50.000 hecta rừng, hàng ngàn hecta đất ở, đất trồng trọt của người dân… khiến
dân chúng phải chuyển nhà, chuyển cửa, mất nghề… khốn đốn trong sinh hoạt.
Nhiều người dân trắng tay và cũng trắng xóa lòng tin vào chế độ.
Đáy
trách nhiệm quan chức luôn là đỉnh phẫn uất của nhân dân.
Vụ
xả lũ của 15 hồ thủy điện lại nằm trong chuỗi “giết sống” người dân một cách có
hệ thống trong mùa mưa bão. Vào giữa tháng 9/2013, đã có một chứng thực mang
tính bất chấp với cú xả lũ thình lình vào vùng trũng lòng dân Đắc Lắc của Tập
đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), khiến ít nhất 11 người mất tích.
Không
thể gọi khác hơn, người dân vùng rốn lũ đã bị ép chặt vào một cái đáy không lối
thoát.
“Dưới
đáy” ở Việt Nam
cũng là đêm không ngủ. Những nạn nhân chỉ trong phút chốc đã bị mất toàn bộ tài
sản nhỏ nhoi và miếng ăn còn sót lại. Nhưng đã không một hành động nào được các
“đày tớ” làm sáng tỏ cho những cái chết trong quá khứ để tránh thoát những cái
chết vừa mới xảy ra.
Phú
Yên với liên tiếp những cú xả lũ của Thủy điện sông Hinh và Thủy điện sông Ba
Hạ những năm trước đã là một điển hình về sự vô lương tâm chưa hề có đáy. “Vô
cảm” xem ra vẫn là từ ngữ nhẹ nhàng và lịch sự mà báo giới và dư luận dành để
mô tả về quan chức thời nay.
Tội
ác
Thủy
điện Sông tranh (2) ở Quảng Nam
xả lũ với lưu lượng hơn hai nghìn m3/giây
Tội
ác đã đến từ cấp độ không chỉ vô cảm, mà còn hơn thế nhiều, rất nhiều. Người ta
nên nhớ trong những năm 2007-2008, tập đoàn EVN đã làm nên một một kỷ lục ghê
gớm về số lỗ do đầu tư trái ngành vào bất động sản, chứng khoán. Để vào năm
2013, một báo cáo của cơ quan chức năng mới cho biết số lỗ còn treo mà EVN bị
nhấn chìm trong đó lên tới hơn 34.000 tỷ đồng, tương đương với hàng trăm ngàn
ngôi nhà tình nghĩa.
EVN
cũng đã hóa thân như một trong những tác nhân ghê gớm nhất trút lỗ lên đầu
người dân, với các chiến dịch tăng giá điện được tiến hành không ngưng nghỉ,
liên tiếp gây sức ép lên đời sống dân sinh cùng kích động lạm phát. Cơ quan chủ
quản của tập đoàn này - Bộ Công thương - cũng rất thường bị dư luận nghi ngờ về
không ít lần “đi đêm” cho những đợt tăng giá làm khốn đốn dân tình.
Giờ
đây, sau tất cả những hậu quả không thể tha thứ, giới quan chức mới như nén
cười để bàn thảo với nhau về cái được gọi là “cần có quy chế phối hợp trong
việc xả lũ”.
Để
sau hàng loạt vụ xả lũ như một cách giết sống người dân, vẫn không có bất kỳ
một quan chức nào bị đưa ra truy tố và xét xử. Mọi việc vẫn treo nguyên vẹn ở
đó, hệt như dòng lũ trắng luôn treo lơ lửng trên đầu người dân vùng rốn lũ.
Với
nhiều người dân và cả những công chức vẫn thê thiết trong thói quen cam chịu,
âu đó cũng là bi kịch của một đất nước quá kém dân chủ. Dân chủ càng tụt hậu,
đạo đức càng lụn bại thì càng khó có chuyện chịu trách nhiệm hành chính về
những hậu quả đã quá đủ để kết tội hình sự.
Nhưng
ở Việt Nam ,
vẫn chưa có một cuộc biểu thị phẫn uất đích đáng nào dành cho quá nhiều hậu quả
khủng khiếp về kinh tế và dân sinh, và vẫn còn lâu mới có được “văn hóa từ
chức”. Tất cả vẫn đang bị kìm nén bởi chính những đạo luật về quyền tự do lập
hội và quyền tự do biểu tình mà có lẽ còn lâu mới được đẻ muộn bởi bà mẹ Hiến
pháp.
Ở
Việt Nam ,
người ta vẫn trầm uẩn lòng nhẫn nhịn không thể hiểu nổi và còn chưa hồi kết.
Tâm thế trầm cảm trùm mền không thể diễn tả ấy lại vẫn lắng đọng nơi hoàng cung
quốc hội, bên lề báo giới và trong vô số hiện tồn ngổn ngang vẫn ngày đêm hành
hạ lương tâm của những người còn rơi rớt lương tâm.
Xót
xa thực chất phải cộng hưởng với cùng khổ không lối thoát. Không thể nói khác
hơn, tội ác của EVN và ngành thủy điện đang đẩy trách nhiệm của giới quan chức
xuống một cái đáy chưa phải tận cùng, đồng thời thúc tình cảm phẫn nộ của các
nạn nhân lên đến cận đỉnh điểm.
Không
cần và không còn thời gian để bàn về “quy chế phối hợp xả lũ” nữa. Mưa lũ vẫn
đang và vẫn sẽ tiếp diễn, ập xuống từ trên trời nhưng cũng sẽ dội lên từ lòng
đất. Sẽ còn những cái chết, nhiều sinh mạng bị đánh cắp và đánh cướp.
Muộn
còn hơn không, vụ xả lũ thủy điện ở các tỉnh miền Trung cần phải được người dân
kiện ra tòa án, với trách nhiệm đầu tiên thuộc về những doanh nghiệp thủy điện,
EVN và trách nhiệm điều hành của lãnh đạo Bộ Công thương.
Đã
đến lúc xã hội dân sự cần lên tiếng ở Việt Nam . Một xã hội của người dân, trí
thức và những người còn lương tâm trong Đảng.
Trách
nhiệm ấy, không thể khác hơn là phải khởi tố vụ án xả lũ gây chết người, trong
đó không thể loại trừ trách nhiệm của những quan chức cấp ủy viên trung ương đảng
như ông Vũ Huy Hoàng.
Phạm
Chí Dũng
Phố
cổ Hội An chìm trong lũ, hàng ngàn du khách phải di tản
Ngày
16/11, phố cổ Hội An (Quảng Nam )
có nơi ngập sâu đến 3 m khi mực nước sông Hoài vượt mức báo động 3. Hàng ngàn
du khách phải sơ tán khỏi các vùng thấp trũng.
Phố cổ bên sông Hoài thơ
mộng hôm nay chìm trong nước lũ. Dọc các tuyến đường Bạch Đằng, Trần Phú, Nguyễn
Thái Học... có nơi ngập sâu đến 3m.
Chùa Cầu, biểu tượng của
phố cổ Hội An mấp mé nước lũ. Lực lượng cứu hộ, cảnh sát túc trực để nhắc nhở
người dân không chèo thuyền vào những nơi có dòng nước xoáy.
Người dân trong những ngôi
nhà cổ phải di chuyển đồ đạc lên tầng hai lánh lũ. Theo người dân địa phương,
tuy sống chung với lũ nhiều đời nay, nhưng lần này lũ lên quá nhanh, nhiều
người phải chạy lũ trong đêm.
Hàng quán, điểm tham quan
trong khu phố cổ phải đóng cửa vì nước lũ tràn vào.
Du khách thuê thuyền, ghe
để di chuyển trong lũ. Trong khi nhiều người dân băng qua nước lũ bằng cách ở
trần.
Hàng ngàn du khách thuê
khách sạn ở vùng thấp trũng phải thuê thuyền lên khách sạn ở tuyến đường Nguyễn
Huệ lánh tạm.
Trong khi đó, du khách này
chọn cách lội nước lũ để di chuyển.
Nhiều tuyến phố ngập nước
gần quá biển chỉ đường...
Nhiều gia đình phải sinh
hoạt trên mái hiên tầng 2. Không ít nhà sống tạm trên mái nhà.
Vật dụng, đồ ăn được người
nhà chèo ghe qua phố mua về và chuyển qua ô cửa thông gió.
Người già trong những ngôi
nhà hư hỏng do những đợt bão trước tiếp tục được di tản đến nơi cao ráo chờ
nước rút.
Nhiều trẻ em lại lấy làm
thích thú, nô đùa trên những con đường ngập nước lũ.
Do số người quá đông, trong
khi ghe có hạn nên nhiều tuyến đường "cửa ngõ" vào nơi ngập lụt sâu
kẹt cứng người.
Nguyễn
Đông
No comments:
Post a Comment
Note: Only a member of this blog may post a comment.