Tôi đã đề cập đến chủ đề này trước đây khi Fed bắt đầu chiến dịch tăng lãi suất. Tuy nhiên, trong khi vấn đề “hàng triệu người” không được trả “mức lương đủ sống” cho công sức lao động của họ trở thành các chủ đề được quan tâm, thì lượng người lao động như vậy trên thực tế lại là khá ít.
Chú thích: Các cột màu đỏ rượu là số người lao động có mức lương bằng hoặc thấp hơn mức lương tối thiểu liên bang, đường màu đen là tỷ lệ phần trăm những người lao động như vậy trên tổng lực lượng lao động. (Nguồn: Cục Dự trữ Liên bang St. Louis, Refinitiv; Biểu đồ: RealInvestmentAdvice.com)
Như đã lưu ý, quý vị sẽ tìm thấy hầu hết những lao động đó trong ngành công nghiệp thức ăn nhanh.
Như Cục Thống kê Lao động lưu ý: “Người lao động được trả lương tối thiểu có xu hướng là những người trẻ. Mặc dù người lao động dưới 25 tuổi chiếm gần ⅕ số người lao động được trả lương theo giờ, nhưng họ chiếm 44% trong số những người được trả mức lương tối thiểu liên bang hoặc thấp hơn.”
Mức lương tối thiểu liên bang là vấn đề chính trị “phỏng tay” (hot potato) thu hút sự chú ý nhưng lại ít ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể của nền kinh tế.
“Vậy thì sao cơ chứ? Những người làm việc tại các nhà hàng vẫn cần phải kiếm ‘mức lương đủ sống.’”
Mặc dù đó là một cuộc tranh luận đầy cảm tính, nhưng mức lương tối thiểu không có nghĩa là mức sống.
Các công việc lương tối thiểu là những vị trí khởi đầu để cho phép các doanh nghiệp đào tạo, đánh giá, và phát triển những nhân viên có giá trị.
Nếu nhân viên làm việc tốt, thì tiền lương tăng theo mức độ trách nhiệm.
Nếu không, thì họ vẫn giữ nguyên vị trí cũ hoặc bị thay thế.
Điều quan trọng là, các công việc lương tối thiểu không có nghĩa là các vị trí cố định hoặc một “mức lương đủ sống.” Nếu một cá nhân vẫn bị mắc kẹt ở mức lương tối thiểu, thì mức lương được trả có thể có liên quan nhiều đến người lao động hơn là chủ lao động.
Tuy nhiên, có một thái độ phản đối kịch liệt bị hướng đến sai chỗ đối với việc tăng mức lương tối thiểu lên 15 USD/giờ, hoặc trong trường hợp của California là 22 USD/giờ. Tất nhiên, vấn đề thực ra nằm ở tác động kinh tế đối với những người được tăng lương.
Như mọi trường hợp, “không có bữa trưa nào miễn phí.”
Không có bữa trưa nào miễn phí
Được rồi, hãy tăng mức lương tối thiểu lên 15 USD/giờ. Việc ấy dường như nghe cũng chẳng to tát đến mức đó.
Tuy nhiên, giả sử người nhân viên này làm việc toàn thời gian, và kiếm được 15 USD/giờ.
15 USD/giờ X 40 giờ mỗi tuần = 600 USD/tuần
600 USD/tuần x 4.3 tuần trong một tháng = 2,580 USD/tháng
2,580 USD/tháng x 12 tháng = 30,960 USD/năm.
Bởi vì hầu hết những người lao động như vậy làm trong ngành công nghiệp thức ăn nhanh, điều gì sẽ xảy ra với giá bánh mì kẹp thịt khi các công ty phải trả 30,000 USD mỗi năm cho đầu bếp làm bánh mì kẹp thịt?”
McDonald’s và Walmart có thể cho quý vị manh mối.
“Cô KeKe Mendez đã quay lại cảnh mình lái xe đến mua hàng tại một cửa hàng phục vụ lái xe đi ngang qua của McDonald’s. Khi cô tiến đến gần cửa sổ, không có nhân viên nào trong tầm mắt. Thay vào đó, cô gặp một chiếc máy tự động giải quyết đơn đặt hàng của mình.”
“Cái máy này đặt cái túi xuống và đẩy nó lên một băng chuyền đến cửa sổ.”
Sau khi Walmart và Target công bố mức lương tối thiểu cao hơn, đã xảy ra tình trạng sa thải nhân viên và nhân viên thu ngân bị thay thế bằng quầy thanh toán tự động. Các nhà hàng đã thêm phụ phí để giúp trang trải chi phí tiền lương cao hơn, một loại “thuế” đối với người tiêu dùng, và các chuỗi như Mcdonald’s và Panera Bread đã thay thế nhân viên thu ngân bằng các ứng dụng và ki-ốt đặt hàng.
Những chuyện như thế không có gì đáng ngạc nhiên vì chi phí lao động là chi phí cao nhất đối với bất kỳ doanh nghiệp nào. Đó không chỉ là tiền lương thực trả mà còn là thuế lương, phúc lợi, kỳ nghỉ có lương, chăm sóc sức khỏe, v.v. Nhân viên không hề rẻ, và chi phí đó phải được trang trải bằng hàng hóa hoặc dịch vụ đã bán. Do đó, nếu người tiêu dùng từ chối trả nhiều tiền hơn, thì chi phí phải được bù đắp ở nơi khác.
Quan trọng hơn, giống như chúng ta đã phát hiện ra với việc gửi các khoản thanh toán kích thích chi tiêu cho các gia đình, một khi các doanh nghiệp nhận ra rằng có nhiều tiền hơn, thì giá dịch vụ sẽ tăng lên.
Nói cách khác, “không có bữa trưa nào miễn phí,” vì tăng lương tối thiểu sẽ dẫn đến tăng (lạm phát) ở mọi thứ khác, về căn bản là xóa sạch lợi ích của việc tăng lương.
Tuy nhiên, có nhiều điều liên quan đến tăng lương tối thiểu hơn là chỉ làm tăng giá. Thực tế này có khả năng làm nặng gánh thêm nỗi sợ hãi lớn nhất của Fed.
Vòng xoáy tiền lương
Làm thế nào mà việc tăng lương tối thiểu lại có thể thúc đẩy được vòng xoáy tiền lương?
Hãy cùng xem xét một ví dụ về công việc vận chuyển bưu kiện hiện được trả 15 USD/giờ và có các yêu cầu công việc sau đây.
Nâng các hộp có cân nặng cao nhất lên đến 150 lbs (khoảng 68 kg).
Chất hàng và dỡ hàng từ xe tải trong một nhà kho có thể gây cảm giác lạnh cóng hoặc ngột ngạt.
Lái một chiếc xe tải lớn đi một khoảng cách đâu đó từ 10-150 dặm mỗi ngày, tương tác với khách hàng, lập kế hoạch lộ trình.
Hậu quả của việc tăng mức lương tối thiểu lên 15 USD/giờ đối với người lao động này là gì? Có hai kết quả có thể xảy ra.
· Thay vì nâng những kiện hàng nặng tới 150 lbs mỗi ngày, người này bỏ việc để đi làm một công việc dễ dàng hơn nhiều với cùng một mức lương; hoặc
· Yêu cầu tăng lương (nếu không được tăng lương, thì họ sẽ bỏ việc để nhận một công việc dễ dàng hơn nhiều).
Dịch vụ vận chuyển bưu kiện đồng ý và tăng lương lên 20 USD/giờ. Tuy nhiên, bây giờ những người quản lý kiếm được 20 USD/giờ lại muốn được tăng lương, v.v. Điều đó giống như việc ném một hòn đá vào một cái ao. Vâng, hòn đá (trong trường hợp này là số lượng nhân viên được trả lương tối thiểu) có thể nhỏ, nhưng “hiệu ứng lan tỏa” sẽ trở nên đáng kể đối với bờ ao.
Khi tiền lương ở mức thấp nhất tăng, thì sẽ có một tác động thấm dần lên trên (trickle-up) đối với tất cả mọi người lao động. Điều quan trọng là, những chi phí tiền lương tăng nhanh đó cuối cùng phải chuyển sang người tiêu dùng, hay còn gọi là lạm phát. Chu kỳ tăng lương dẫn đến giá cả tăng đó là “vòng xoáy tiền lương-giá cả.” Fed vốn dĩ đã nếm trải vấn đề này khi dòng tiền kích thích chi tiêu chảy vào nền kinh tế, một tình huống dẫn đến nhu cầu tăng cao trong khi lao động khan hiếm.
Thu nhập trung bình mỗi giờ tính theo tổng thu nhập cá nhân chia cho tất cả các nhân viên
Chú thích: Ghi chú 1 trong biểu đồ vào cuối năm 2019 đầu năm 2020 (Initial Stimulus To Households) là thời điểm phân phối các chi phiếu kích thích chi tiêu đầu tiên cho các gia đình, ghi chú 2 vào năm 2021 (Biden’s Stimulus To Households) là thời điểm phân phối các chi phiếu kích thích chi tiêu cho các gia đình theo chính sách của ông Biden. (Nguồn: Cục Dự trữ Liên bang St. Louis, Refinitiv; Biểu đồ: RealInvestmentAdvice.com)
Đó cũng là lý do tại sao Cục Dự trữ Liên bang vẫn cam kết tăng lãi suất để làm chậm nhu cầu kinh tế (điều mà, đổi lại sẽ làm giảm tiền lương khi tỷ lệ thất nghiệp gia tăng) để giảm áp lực lạm phát.
Tỷ lệ phần trăm thay đổi hàng năm của lạm phát
Hậu quả
Việc tăng lương tối thiểu bắt buộc sẽ mang đến những hậu quả rắc rối do tác động mà một đợt tăng lương như vậy có thể có đối với tổng tiền lương, chi phí, và phản ứng của các doanh nghiệp. Trước đây Viện Manhattan đã kết luận: “Bằng cách loại bỏ việc làm và/hoặc giảm tốc độ tăng trưởng việc làm, các nhà kinh tế từ lâu đã hiểu rằng việc áp dụng mức lương tối thiểu cao hơn có thể làm tổn hại những người rất nghèo vốn chính là mục tiêu cần được giúp đỡ. Tuy nhiên, một loạt các đề nghị chính trị — bao gồm cả các đề xướng từ Tòa Bạch Ốc — hiện đang kêu gọi tăng mức lương tối thiểu 7.25 USD lên mức cao nhất là 15 USD một giờ.”
Còn bài báo mang tính đột phá này của ông Douglas Holtz-Eakin, chủ tịch Diễn đàn Hành động Hoa Kỳ đồng thời là cựu giám đốc Văn phòng Ngân sách Quốc hội, và ông Ben Gitis, giám đốc chính sách thị trường lao động tại Diễn đàn Hành động Hoa Kỳ, thì rút ra một kết luận đáng chú ý khác: “Tổng tăng trưởng việc làm không chỉ thấp hơn do mức lương tối thiểu cao hơn, mà phần lớn lượng thu nhập tăng lên sau đó đối với những người đủ may mắn giữ được việc làm sẽ đến với các gia đình có thu nhập tương đối cao hơn — chứ không phải đến những gia đình nghèo khó, những người mà chiến dịch đòi mức lương tối thiểu cao hơn đang sử dụng danh nghĩa để đòi tiền.”
Đó chỉ là logic thông thường, nhưng logic này cũng được báo cáo của CBO ủng hộ.
Những mức giảm việc làm ban đầu sẽ tập trung vào các công ty nơi giá cao hơn nhanh chóng khiến doanh số bán hàng giảm xuống. Tuy nhiên, trong một thời gian dài hơn, nhiều công ty sẽ thay thế lao động lương thấp bằng lao động lương cao hơn, máy móc, và các biện pháp thay thế khác.
Một mức lương tối thiểu cao hơn sẽ chuyển thu nhập từ người tiêu dùng có mức lương cao hơn và chủ doanh nghiệp sang người lao động có mức lương thấp. Bởi vì những người lao động có mức lương thấp có xu hướng chi tiêu phần lớn thu nhập của họ, nên một số công ty nhận thấy nhu cầu đối với hàng hóa và dịch vụ của họ tăng lên, điều này lại thúc đẩy việc làm cho những người lao động có mức lương thấp cũng như những người lao động có mức lương cao hơn.
Việc giảm lao động lương thấp làm giảm năng suất của các thiết bị máy móc, các tòa nhà, và các tư liệu sản xuất khác.
Mặc dù một số doanh nghiệp sử dụng nhiều tư liệu sản xuất hơn nếu lao động đắt đỏ hơn, nhưng năng suất giảm đó không khuyến khích các doanh nghiệp khác xây dựng các tòa nhà mới và mua máy móc mới. Số vốn bị giảm đó làm giảm năng suất của những người lao động có mức lương thấp, điều dẫn đến số lượng việc làm dành cho họ càng giảm hơn nữa.
Điểm mấu chốt ở đây là những hậu quả ngoài ý muốn của việc tăng lương tối thiểu trong một môi trường kinh tế suy yếu không phải là nhỏ. Với thực tế là các doanh nghiệp sẽ tìm mọi cách để duy trì lợi nhuận, do hiệu ứng “thấm dần lên trên” xảy ra sau đó, việc tăng lương tối thiểu sẽ dẫn đến tự động hóa hơn nữa và chuyển việc làm “ra ngoại quốc” để giảm chi phí lao động đang gia tăng.
Cục Dự trữ Liên bang nhận thức được sâu sắc về vòng xoáy tiền lương-giá cả và hiểu rằng việc tăng chi phí đi vay cuối cùng sẽ buộc tiền lương phải giảm khi nền kinh tế và lạm phát giảm.
Thật không may, những người vừa được tăng lương tối thiểu có thể sớm thấy công việc của họ bị thay thế bằng một phương pháp tiết kiệm chi phí hơn.
Lance Roberts _ Vân Du
No comments:
Post a Comment
Note: Only a member of this blog may post a comment.