Friday, March 3, 2023

Cao huyết áp: Chẩn đoán, điều trị thông thường và điều trị không dùng thuốc

 BM


Tổng quan về bệnh cao huyết áp, từ nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị dùng thuốc và không dùng thuốc như bữa ăn, thói quen sống lành mạnh


Cao huyết áp là gì?


BM


Cao huyết áp là hiện tượng máu đẩy vào thành động mạch với áp lực tăng cao thường xuyên. Huyết áp tăng trên mức bình thường và duy trì ở mức cao có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng bao gồm đau tim, suy tim, đột quỵ và suy thận.


Huyết áp được đo bằng milimet thủy ngân (mmHg). Huyết áp có hai chỉ số. Số trên, được gọi là huyết áp tâm thu, biểu thị áp suất trong động mạch khi tim co bóp trong khi bơm máu. Số dưới là huyết áp tâm trương, biểu thị áp suất trong động mạch khi tim giãn ra giữa các nhịp đập và chứa đầy máu.Huyết áp bình thường được định nghĩa là không quá 120mmHg đối với huyết áp tâm thu và không quá 80mg Hg đối với huyết áp tâm trương.


Phân độ cao huyết áp


BM

·       Cao huyết áp giai đon 1 được chn đoán cho nhng người có huyết áp tâm thu t 130 đến 139 HOC huyết áp tâm trương t 80 đến 89.

·       Cao huyết áp giai đon 2 khi huyết áp tâm thu t 140mmHg tr lên HOC tâm trương t 90 tr lên.


Cao huyết áp giai đoạn 2 là một yếu tố nguy cơ nghiêm trọng dẫn đến đột quỵ và biến cố tim mạch khác.


Huyết áp thay đổi liên tục trong ngày; thấp nhất trong khi ngủ và tăng lên khi thức dậy. Huyết áp cũng tăng khi tâm trạng phấn khích, lo lắng hoặc khi hoạt động thể chất.


BM


Theo Viện Tim, Phổi và Huyết học Quốc gia (NHLBI), cao huyết áp là yếu tố nguy cơ phổ biến nhất đối với bệnh tim mạch ở Hoa Kỳ, ảnh hưởng đến một phần ba người trưởng thành.


Cao huyết áp không được điều trị có thể dẫn đến tổn thương động mạch, từ đó có thể dẫn đến suy giảm lưu lượng máu đến các cơ quan quan trọng, có khả năng dẫn đến đau tim, suy thận, đột quỵ, tổn thương mắt hoặc phình động mạch.


May mắn thay, một khi đã được xác định, cao huyết áp thường có thể được kiểm soát ở một mức độ nào đó bằng những thay đổi trong chế độ ăn uống và lối sống.


Các triệu chứng của cao huyết áp là gì?


BM


Cao huyết áp thường được gọi là “kẻ giết người thầm lặng” vì ngay cả khi ở mức độ nặng, nó thường không có triệu chứng rõ ràng.


Một số bệnh nhân báo cáo bị nhức đầu, chóng mặt hoặc chảy máu cam, nhưng những triệu chứng này thường không xảy ra trừ khi có sự thay đổi huyết áp nhanh chóng, cấp tính hoặc cho đến khi huyết áp đạt đến mức nguy hiểm.


Nguyên nhân của cao huyết áp là gì?


BM


Nguy cơ phát triển bệnh cao huyết áp tăng theo tuổi tác do các thành động mạch mất tính đàn hồi.


Có thể có nhiều yếu tố góp phần, tuy nhiên các bác sĩ thường không thể xác định nguyên nhân chính xác gây ra cao huyết áp, trong trường hợp đó, người đó được cho là bị cao huyết áp bản vô căn nguyên phát.


Các yếu tố đóng góp tiềm năng bao gồm nhưng không giới hạn ở:


BM

·       Bng cách kích hot thường xuyên h thng thn kinh giao cm, căng thng có th khiến các đng mch duy trì trng thái cng nhc hơn.

·       Tiêu th quá nhiu mui: Natri trong mui có th gây gi nước dư tha, làm tăng th tích máu và cui cùng làm cao huyết áp.

·       Cách ăn ung ít calcium, magnesium và potassium. Nhng vi cht dinh dưỡng này giúp điu chnh cu trúc cơ ca thành đng mch và s mt cân bng có th nh hưởng đến trương lc đng mch.

·       Kháng insulin: Tình trng này có th làm cao huyết áp bng nhiu cơ chế khác nhau bao gm tăng viêm h thng và gi natri do tn thương thn.

·       Ung quá nhiu rượu: ung quá nhiu rượu được đnh nghĩa là ung quá hai ly mi ngày đi vi nam gii dưới 65 tui hoc nhiu hơn mt ly mi ngày đi vi ph n hoc nam gii trên 65 tui.

·       Tha cân. Tim phi làm vic nhiu hơđ duy trì s lưu thông qua các mô m dư tha.

·       Mt s loi thuc theo toa, bao gm steroid, thuc tránh thai, thuc thông mũi, NSAIDS và thuc gim cân có th làm cao huyết áp. Mt s loi thuc không kê đơn, chng hn như thuc có cha r cam tho, cây ma hoàng, qu guaraná, ht kola, yerba maté, nhân sâm và yohimbe cũng có th làm cao huyết áp.


BM


Một số vấn đề sức khỏe bao gồm bệnh thận mãn tính, bệnh tuyến giáp và chứng ngưng thở khi ngủ cũng có thể khiến huyết áp tăng lên.


Theo NHLBI, cao huyết áp phổ biến hơn, xảy ra ở độ tuổi sớm hơn và có khả năng nghiêm trọng hơn ở người Mỹ gốc Phi so với người da trắng hoặc người Mỹ gốc Tây Ban Nha.


Ngay cả trẻ nhỏ cũng có thể bị cao huyết áp, nhưng những trường hợp này thường không được chẩn đoán. Một nghiên cứu của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ ước tính rằng cứ 25 thanh niên từ 12 đến 19 tuổi thì có một người bị cao huyết áp và cứ 10 người thì có một người bị cao huyết áp.


BM


Nguyên nhân chính là dịch bệnh béo phì ở trẻ em đang diễn ra. Người ta ước tính rằng có tới 30% trẻ em thừa cân và béo phì bị cao huyết áp và vấn đề này có thể trở nên tồi tệ hơn khi dịch bệnh tiếp tục diễn ra.


Trong một số trường hợp, huyết áp tạm thời tăng lên khi được đo tại phòng khám bác sĩ. Điều này là do bệnh nhân lo lắng và có lẽ là phản ứng có điều kiện khi gặp bác sĩ (“cao huyết áp áo choàng trắng”) và có lẽ là do những gì bác sĩ đã nói với bệnh nhân về sự nguy hiểm của bệnh cao huyết áp trong những lần khám trước.


Cách tốt nhất để xác định xem kết quả đo cao thu được tại phòng mạch của bác sĩ có phải chỉ là kết quả của cao huyết áp áo choàng trắng hay không là kiểm tra huyết áp của bạn tại nhà bằng máy đo huyết áp đã được hiệu chuẩn tốt (được bán rộng rãi).


Cao huyết áp được chẩn đoán như thế nào?


BM


Hầu hết mọi người đều quen thuộc với việc kiểm tra huyết áp, được thực hiện bằng cách sử dụng vòng bít bơm hơi và đồng hồ đo áp suất.


Như đã đề cập trước đó, nếu huyết áp của bạn nằm trong khoảng 120–129 mg Hg trên dưới 80 mmHg, thì chẩn đoán “cao huyết áp” sẽ được xem xét. Chỉ số huyết áp dao động từ 130–139 mmHg tâm thu HOẶC 80–89 mmHg tín hiệu tâm trương cao huyết áp giai đoạn 1.


Cao huyết áp nghiêm trọng hơn—giai đoạn 2—được định nghĩa là số đo từ 140 mmHg trở lên hoặc số đo tâm trương từ 90 mmHg trở lên. Trừ khi huyết áp của bạn quá cao hoặc bạn đang có các triệu chứng liên quan đến cao huyết áp, bác sĩ có thể sẽ yêu cầu bạn quay lại sau vài ngày hoặc vài tuần để đo huyết áp lặp lại trước khi bắt đầu điều trị.


Chẩn đoán cao huyết áp không nên dựa trên một lần đo cao duy nhất.


BM

Một số tổ chức y tế, bao gồm Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ, khuyến cáo rằng bất kỳ ai bị cao huyết áp nên mua máy theo dõi tại nhà để tự kiểm tra huyết áp thường xuyên và theo dõi đáp ứng điều trị.


Điều này đã được đề xuất bởi vì chỉ một phần ba trong số 72 triệu người Mỹ bị cao huyết áp được kiểm soát đầy đủ.


Theo dõi thường xuyên tại nhà cũng cung cấp cho bác sĩ tài liệu về huyết áp của bạn bên ngoài văn phòng và hiệu quả của thuốc theo toa, cũng như tác động của các biện pháp lối sống như giảm cân, tập thể dục và hạn chế ăn muối.


Điều trị thông thường là gì?


Điều trị thông thường thường bắt đầu với đề nghị giảm cân, tập thể dục thường xuyên và bỏ hút thuốc.


Ngay cả việc giảm 10% cân nặng đôi khi cũng có thể kiểm soát được cao huyết áp.

Hạn chế lượng cafein (trong cà phê, trà, nước ngọt có ga và nước tăng lực) và rượu cũng có thể hữu ích.


Thuốc thường được kê đơn nếu chỉ số huyết áp luôn vượt quá 140/90 (hoặc 130/80 đối với bệnh nhân tiểu đường hoặc những người mắc bệnh thận), mặc dù đã thay đổi lối sống.


BM

Nhưng ngay cả khi thuốc được kê đơn, các bác sĩ thường khuyên bạn nên tuân thủ chế độ ăn ít muối bao gồm nhiều rau và trái cây, tập thể dục và các kỹ thuật giảm căng thẳng, tất cả đều có thể giúp giữ liều lượng thuốc cần thiết ở mức tối thiểu.

Có một số loại thuốc khác nhau được sử dụng để điều trị cao huyết áp. Dưới đây là tóm tắt và mô tả ngắn gọn về cách thức hoạt động của từng loại:


·       Thuc li tiu: Giúp thn thi nước và mui dư tha ra khi cơ th.

·       Thuc chn beta: Giúp tim đp chm hơn và ít mnh hơn, đng thi làm giãn các thành đng mch, đng thi làm gim áp lc trong mch máu.

·       Thuc chế men chuyn: ACE là viết tt ca men chuyn angiotensin. Nhóm thuc này c chế sn xut hormone angiotensin II, hormone thường làm cho mch máu hp li, do đó làm tăng áp lc bên trong.

·       Thuc chn th th angiotensin II: Bo v mch máu khi hormone angiotensin II đ mch máu có th thư giãn và m rng.

·       Thuc chn kênh calcium: Ngăn chn calcium xâm nhp vào các tế bào cơ ca tim và mch máu, giúp c hai được thư giãn.

·       Thuc chn alpha: Gim xung thn kinh làm tht cht mch máu cho phép máu lưu thông t do hơn.

·       Thuc chn alpha-beta: Gim xung đng thn kinh và làm chm nhp tim.

·       c chế h thn kinh: Tăng xung đng thn kinh t não làm thư giãn và m rng mch máu.

·       Thuc giãn mch: Làm giãn cơ  thành mch máu.

 

BM


Các bác sĩ thông thường cũng có thể đề nghị cách ăn kiêng DASH (Phương pháp ăn kiêng để ngăn chặn chứng cao huyết áp), được phát triển tại NHLBI dựa trên một nghiên cứu quy mô lớn đã xác định các loại thực phẩm ảnh hưởng đến huyết áp.


Cách ăn này chú trọng vào một lượng lớn trái cây và rau quả và các sản phẩm từ sữa ít béo hoặc không béo cung cấp đủ calcium, đồng thời ít chất béo và natri.


Các nhà nghiên cứu của DASH đã chỉ ra rằng bữa ăn giàu kali, calcium và magnesium và ít natri (2,400 mg hoặc ít hơn) đóng một vai trò quan trọng trong việc kiểm soát huyết áp.


Ngoài việc kiểm tra huyết áp của bạn, bác sĩ có thể đề nghị phân tích nước tiểu, điện tâm đồ (ECG) để đánh giá hoạt động điện của tim và có thể là các xét nghiệm khác để phát hiện các dấu hiệu của bệnh tim.


Dùng những liệu pháp nào cho những người bị cao huyết áp?


Để giảm huyết áp một cách tự nhiên, Tiến sĩ Andrew Weil đề nghị các biện pháp lối sống và bổ sung dinh dưỡng được mô tả dưới đây.


Nếu những thay đổi đó không hiệu quả, ông khuyên bạn nên tìm kiếm sự hướng dẫn từ bác sĩ của mình về việc kê đơn một hoặc nhiều loại thuốc thông thường được mô tả ở trên.


BM

Sau đây là những lời khuyên của Tiến sĩ Weil về cách giảm huyết áp của bạn.


·       Hn chế lượng caffeine.

·       Hn chế ung rượu.

·       Tránh thc phm chế biến. Đây là nhng ngun natri ln nht trong chế đ ăn ung ngày nay

·       Duy trì cân nng tưu. Ngay c vic gim mt lượng nh cân nng cũng có th làm gim huyết áp.

·       Thin đnh, yoga, các bài tp th và phn hi sinh hc có th giúp gim huyết áp. Thc hành k thut th 4-7-8.

·       Không hút thuc.

·       Ch cn 30 phút tp th dc va phi mi ngày, chng hn như đi b, có th giúp gim huyết áp.

·       Kim tra thuc ca bn. Tho lun v các loi thuc hin ti ca bn và nguy cơ cao huyết áp ca chúng vi bác sĩ ca bn.


Dinh dưỡng và thuốc bổ cho người cao huyết áp


BM


Tiến sĩ Weil khuyến nghị cách ăn kiêng DASH và các biện pháp dinh dưỡng được liệt kê dưới đây:


·       Ăn 8 đến 10 phn rau và trái cây mi ngày.

·       Hn chế protein đng vt đến sáu ounce mi ngày.

·       Hn chế ăn mn. Nếu bn nhy cm vi mui hoc có tin s gia đình b cao huyết áp, gim lượng mui xung còn khong 1 thìa cà phê mi ngày có th giúp kim soát huyết áp ca bn.

·       Dùng ti. Ti có tác dng tt vi huyết áp, có kh năng giúp thư giãn các mch máu.

·       Tiêu th bn đến năm phn qu hch, ht và đu khô mi tun. Điu này tương đương vi 2 mung canh ht hoc ht, hoc 1/2 chén đu khô đã nu chín.

·       Ăn nhiu cá. Bao gm ít nht ba khu phn cá mi tun, đc bit là các loi cá nước lnh như cá hi Alaska hoang dã và cá mòi, rt giàu acid béo omega-3.

·       Hãy b sung du cá nếu bn không th np đ thc phm giàu omega-3.

·       B sung calcium và magnesium Vic hp th không đ c hai khoáng cht này có liên quan đến cao huyết áp. Ph n nên nhn t 1.000 đến 1.200 mg calcium mi ngày t tt c các ngun, trong khi nam gii không cn nhiu hơn 500600 mg mi ngày t tt c các ngun và có l không cn b sung.


BM


Uống vitamin C. Loại vitamin chống oxy hóa này đã được chứng minh là có tác dụng hạ huyết áp ở những người bị cao huyết áp nhẹ đến trung bình.

Tái bản từ DrWeil.com.




Andrew Weil  _  Kim Khuê
***

Cao huyết áp _ kẻ giết người thầm lặng

  BM

Người ta ước tính rằng gần một nửa số người trưởng thành ở Mỹ bị chứng cao huyết áp.

https://baomai.blogspot.com/2022/02/cao-huyet-ap-ke-giet-nguoi-tham-lang.html




https://baomai.blogspot.com/

No comments:

Post a Comment

Note: Only a member of this blog may post a comment.